Opinia Krajowej Rady Sądownictwa z dnia 10 maja 2018 r. (Nr WO 020-10/18, druk sejmowy nr 2251)
OPINIA
KRAJOWEJ RADY SĄDOWNICTWA
z dnia 10 maja 2018 r.
w przedmiocie autopoprawki do poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz ustawy – Prawo o stowarzyszeniach
Krajowa Rada Sądownictwa zapoznała się z autopoprawką do poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz ustawy – Prawo o stowarzyszeniach, przekazaną przy piśmie Zastępcy Szefa Kancelarii Sejmu z 18 kwietnia 2018 r. Nr GMS-WP-173-114/18. Mając na uwadze aktualne brzmienie projektu, uwzględniając przedłożone poprawki, Rada podtrzymuje stanowisko zawarte w opinii z dnia 8 lutego 2018 r.
Krajowa Rada Sądownictwa ponownie podkreśla, że znamiona czynów określonych w art. 256 § 1 i § 2 Kodeksu karnego powinny być określone w sposób jednoznaczny i precyzyjny, tak aby wyeliminować wątpliwości w zakresie wykładni tych przepisów. Jedną z naczelnych zasad prawa karnego jest bowiem zasada określoności ustawy karnej (nullum crimen sine lege certa). Zgodnie z nią przepis karny musi określać zabronione zachowanie w sposób umożliwiający jego adresatowi odróżnienie zachowania zabronionego od dozwolonego (funkcja zewnętrzną określoności prawa), a poszczególne typy czynów zabronionych, muszą być tak tworzone, aby można je było wzajemnie odróżnić (funkcja wewnętrzna określoności prawa). Omawiane przepisy w powyższym zakresie nie spełniają tych wymagań, a tym samym naruszają art. 42 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, który określa zasady odpowiedzialności karnej oraz art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej przez naruszenie zasad prawidłowej legislacji, co jest niedopuszczalne w demokratycznym państwie prawnym.
Ponadto zwrócić należy w szczególności uwagę na niespójność między brzmieniem art. 256 § 1 Kodeksu karnego, który stanowi o propagowaniu jedynie faszystowskiego lub innego totalitarnego ustroju państwa, a art. 13 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, który zakazuje istnienia partii politycznych i innych organizacji odwołujących się do totalitarnych metod i praktyk działania nazizmu i faszyzmu, ale także komunizmu. W związku z powyższym należałoby uzupełnić treść art. 256 § 1 Kodeksu karnego także o znamię propagowania ustroju komunistycznego.