Deprecated: Array and string offset access syntax with curly braces is deprecated in /modules/assets/vendor/lessphp/lessc.inc.php on line 657

Deprecated: Array and string offset access syntax with curly braces is deprecated in /modules/assets/vendor/lessphp/lessc.inc.php on line 1624

Deprecated: Array and string offset access syntax with curly braces is deprecated in /modules/assets/vendor/lessphp/lessc.inc.php on line 2281

Deprecated: Array and string offset access syntax with curly braces is deprecated in /modules/assets/vendor/lessphp/lessc.inc.php on line 2335
Współpraca międzynarodowa - Współpraca KRS z Europejską Siecią Rad Sądownictwa (ENCJ) - Zalecenie Komisji Europejskiej z dnia 26 lipca 2017 r. w sprawie praworządności w Polsce - Krajowa Rada Sądownictwa

Zalecenie Komisji Europejskiej z dnia 26 lipca 2017 r. w sprawie praworządności w Polsce

Komisja Europejska - Komunikat prasowy

Komisja Europejska podejmuje działania w obronie praworządności w Polsce

Bruksela, 26 lipca 2017 r.  
Komisja Europejska podjęła dziś szereg działań, aby chronić praworządność w Polsce.

Komisja uzasadniła swoje poważne zastrzeżenia dotyczące planowanej reformy sądownictwa w Polsce w zaleceniu w sprawie praworządności skierowanym do polskich władz. W jej ocenie rzeczona reforma prowadzi do zwiększenia systemowego zagrożenia praworządności w Polsce, zidentyfikowanego w trakcie odnośnej procedury wszczętej przez Komisję w styczniu 2016 r. Komisja wzywa władze polskie do rozwiązania wskazanych problemów w terminie jednego miesiąca. W szczególności Komisja wzywa władze polskie, aby nie podejmowały żadnych kroków mających na celu przeniesienie lub wymuszenie przejścia w stan spoczynku sędziów Sądu Najwyższego. W przypadku przyjęcia takich środków Komisja gotowa jest natychmiast wszcząć procedurę przewidzianą w art. 7 ust. 1.[1] – wystosować formalne ostrzeżenie, które UE może wydać większością czterech piątych państw członkowskich reprezentowanych w Radzie Ministrów.

Komisja zdecydowała się również wszcząć przeciwko Polsce postępowanie w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego w związku z naruszeniami prawa Unii. Kolegium komisarzy prześle wezwanie do usunięcia uchybienia natychmiast po tym, jak ustawa – Prawo o ustroju sądów powszechnych zostanie opublikowana.

Jednocześnie Komisja ponownie potwierdza, że jest gotowa podjąć konstruktywny dialog z polskim rządem.

Przewodniczący Jean-Claude Juncker powiedział: „ Komisja będzie zdecydowanie bronić zasady praworządności we wszystkich państwach członkowskich, jest ona bowiem jedną z podstawowych zasad, na jakich opiera się Unia Europejska.Niezależne sądownictwo jest niezbędnym warunkiem wstępnym członkostwa w Unii.Unia nie może zatem zaakceptować systemu, który pozwala na arbitralne usuwanie sędziów ze stanowisk.Niezależne sądy są podstawą zaufania pomiędzy państwami członkowskimi i systemami sądowymi.Jeśli rząd polski będzie nadal podejmować działania podważające niezależność sądów i praworządność w Polsce, będziemy zmuszeni uruchomić art. 7”.

Pierwszy wiceprzewodniczący Frans Timmermans powiedział: „Nasze zalecenia skierowane do władz polskich są jasne.Najwyższy czas, by przywrócić niezależność Trybunału Konstytucyjnego oraz wycofać przepisy reformujące sądownictwo bądź dostosować je do Konstytucji RP oraz europejskich standardów w zakresie niezależności sądownictwa.Gdy dochodzi do naruszenia prawa Unii, Polskie sądy, podobnie jak sądy innych państw członkowskich, mają za zadanie zapewnić skuteczny środek ochrony prawnej. W takiej sytuacji działają one w charakterze ››sędziów Unii‹‹ i muszą stosować się do wymogu niezależności sądów i niezawisłości sędziów zgodnie z Traktatem oraz Kartą praw podstawowych UE. Chcemy rozwiązać te problemy wspólnie i w konstruktywny sposób.Komisja pozostaje otwarta na dialog z polskimi władzami i z zadowoleniem przyjmie wszelkie kroki mające na celu zmianę przywołanych przepisów zgodnie z wystosowanymi przez Komisję zaleceniami”.

1. Zalecenie w sprawie praworządności

Przyjęte dziś zalecenie w sprawie praworządności stanowi uzupełnienie dwóch wcześniejszych takich zaleceń, przyjętych w dniu 27 lipca i 21 grudnia 2016 r., i dotyczy braku niezależnej i zgodnej z prawem kontroli zgodności przepisów z konstytucją w Polsce. Na chwilę obecną władze polskie nadal nie podjęły działań zmierzających do usunięcia zastrzeżeń Komisji przedstawionych w pierwszych dwóch zaleceniach. Co więcej, podjęły kolejne działania, które pogłębiają obawy co do niezależności sądownictwa i znacząco zwiększają systemowe zagrożenie dla praworządności w Polsce.

Przesłane dziś Polsce zalecenie w sprawie praworządności dotyczy czterech nowych aktów prawnych przyjętych właśnie przez polski parlament, które to akty mogą zdaniem Komisji zwiększyć systemowe zagrożenie dla praworządności: ustawy o Sądzie Najwyższym, ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa (24 lipca Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej zapowiedział zawetowanie tych ustaw), ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych (podpisanej 25 lipca przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej i oczekującej na publikację i wejście w życie), jak również ustawy o Krajowej Szkole Sądownictwa (opublikowanej i obowiązującej od 13 lipca). Wymienione ustawy – w swojej obecnej postaci – doprowadzą do strukturalnego osłabienia niezależności sądów i niezawisłości sędziów w Polsce oraz będą miały natychmiastowy i znaczny negatywny wpływ na niezależne funkcjonowanie całego sądownictwa.

W szczególności przeniesienie w stan spoczynku sędziów Sądu Najwyższego poważnie nasili systemowe zagrożenie dla praworządności. Komisja wzywa zatem władze polskie, aby nie podejmowały żadnych kroków mających na celu przeniesienie lub wymuszenie przejścia w stan spoczynku sędziów Sądu Najwyższego. W przeciwnym przypadku Komisja gotowa jest uruchomić w trybie natychmiastowym mechanizm opisany w art. 7 ust. 1 Traktatu o Unii Europejskiej.

Komisja wzywa polski rząd do rozwiązania problemów wyszczególnionych w jej zaleceniu w terminie jednego miesiąca i do poinformowania jej o podjętych w tym celu krokach.

2. Postępowanie w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego na podstawie prawa Unii

Kolegium komisarzy podjęło dziś decyzję o przygotowaniu się do wszczęcia postępowania w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego w związku z możliwym naruszeniem prawa Unii. W odniesieniu do ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych kolegium komisarzy jest przygotowane, aby wysłać wezwanie do usunięcia uchybienia, gdy tylko ta ustawa zostanie opublikowana. Główne zastrzeżenie prawne Komisji w odniesieniu do tej ustawy dotyczy dyskryminacji ze względu na płeć z powodu wprowadzenia odmiennego wieku wcześniejszego przejścia na emeryturę dla kobiet (60 lat) i mężczyzn (65 lat) sprawujących urząd sędziowski. Jest to sprzeczne z art. 157 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) oraz dyrektywą 2006/54 w sprawie równości płci w dziedzinie zatrudnienia i pracy. W wezwaniu do usunięcia uchybienia Komisja przedstawi również zastrzeżenie w związku z uprawnieniem Ministra Sprawiedliwości do weryfikacji i przedłużania kadencji prezesów sądów i sędziów, jak również do odwoływania i powoływania prezesów sądów, które to uprawnienie podważy niezależność polskich sądów (zob. art. 19 ust. 1 Traktatu o Unii Europejskiej (UE) w związku z art. 47 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej).

Kolejne kroki

W zaleceniu Komisja wzywa polski rząd do zajęcia się wskazanymi problemami w terminie jednego miesiąca od otrzymania zalecenia i do poinformowania jej o podjętych w tym celu krokach. Komisja jest gotowa kontynuować konstruktywny dialog z polskim rządem. W odniesieniu do postępowania w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego Komisja prześle wezwanie do usunięcia uchybienia, jak tylko zostanie opublikowana ustawa – Prawo o ustroju sądów powszechnych.

Kontekst

Praworządność jest jedną ze wspólnych wartości, na których opiera się Unia Europejska. Jest ona zapisana w art. 2 Traktatu o Unii Europejskiej. Komisja Europejska wraz z Parlamentem Europejskim i Radą odpowiada, zgodnie z Traktatami, za gwarantowanie przestrzegania praworządności jako podstawowej wartości Unii i zapewnienie poszanowania prawa, wartości i zasad UE. Wydarzenia w Polsce skłoniły Komisję Europejską do podjęcia w styczniu 2016 r. dialogu z polskim rządem zgodnie z ramami UE na rzecz praworządności. Procedura dotycząca ram praworządności – wprowadzona przez Komisję w dniu 11 marca 2014 r. – obejmuje trzy etapy (zob. rys. w załączniku I). Cały proces opiera się na stałym dialogu Komisji z danym państwem członkowskim. O jego wynikach Komisja na bieżąco i dokładnie informuje Parlament Europejski i Radę.

Parlament Europejski wielokrotnie zgadzał się z zastrzeżeniami Komisji, między innymi w swoich dwóch rezolucjach z dnia 13 kwietnia oraz 14 września 2016 r. W dniu 16 maja 2017 r. Komisja poinformowała Radę do Spraw Ogólnych o sytuacji w Polsce. Ogromna większość państw członkowskich poparła rolę i działania Komisji w tym zakresie i wezwała polski rząd do podjęcia dialogu z Komisją.

Głębokie zaniepokojenie reformami polskiego systemu sądownictwa wyraziły różne podmioty i instytucje na szczeblu europejskim i międzynarodowym: przedstawiciele wymiaru sprawiedliwości w całej Europie, w tym Sieć Prezesów Sądów Najwyższych Unii Europejskiej oraz Europejska Sieć Rad Sądownictwa (ENCJ), Komisja Wenecka, Komisarz Praw Człowieka Rady Europy, Komitet Praw Człowieka ONZ, a także liczne organizacje społeczeństwa obywatelskiego, takie jak Amnesty International i Sieć Współpracy na rzecz Praw Człowieka i Demokracji.

Dodatkowe informacje:

 

[1]Art. 7 ust. 1 Traktatu o Unii Europejskiej przewiduje, że Rada, stanowiąc większością czterech piątych swych członków, może stwierdzić istnienie wyraźnego ryzyka poważnego naruszenia przez państwo członkowskie wartości, o których mowa w artykule 2 Traktatu (zob. załącznik II). Komisja może uruchomić ten proces na podstawie uzasadnionego wniosku.

 

Więcej informacji -  w ząłączonej informacji prasowej, wystąpieniu wiceprzewodniczącego Timmermansa oraz Zaleceniu Komisji Europejskiej.

 

Pliki do pobrania:

< powrót

print